Węzeł przesiadkowy to miejsce umożliwiające dogodną zmianę środka transportu wyposażone w niezbędną dla obsługi podróżnych infrastrukturę, w szczególności: miejsca postojowe, przystanki, punkty sprzedaży biletów i systemy informacyjne.
JAKIE SĄ WŁAŚCIWOŚCI POPRAWNIE ZAPROJEKTOWANEGO WĘZŁA PRZESIADKOWEGO?
W dużych miastach występuje konieczność podróży kilkoma środkami transportu. Węzły transportowe powinny umożliwiać użytkownikom wygodną przesiadkę z jednego środka transportu do innego. Właściwie zaprojektowany punkt przesiadkowy spełnia następujące kryteria:
• kryterium uwzględniające zwartość węzła (odległość między przystankami, stopień kolizyjności przy przesiadaniu się, pokonywanie wysokości, odległość do postoju taksówek, parkingu),
• kryterium uwzględniające sprawność węzła (liczba stanowisk na przystanku, szerokość ciągów pieszych, odseparowanie przystanków dla wysiadających i wsiadających),
• kryterium uwzględniające bezpieczeństwo pasażerów w obrębie węzła (obecność ochrony, położenie w układzie drogowym, układ węzła oraz stanowisk postojowych),
• kryterium uwzględniające czytelność węzła (zastosowany układ węzła, oznakowanie przystanków),
• kryterium uwzględniające informacyjność węzła (rozkład jazdy, plan układu sieci, informacja o biletach, sposób przemieszczania się po węźle),
• kryterium uwzględniające wpływ komfortu na ocenę węzła (obecność wiaty przystankowej, liczba miejsc siedzących, oświetlenie na przystanku, toalety publiczne, dogodność zakupu biletów, obecność punktów usługowych).
FUNKCJONOWANIE WĘZŁÓW PRZESIADKOWYCH W PRAKTYCE
W polskich miastach aktywnie ruszają inwestycje związane z budową węzłów przesiadkowych. Ma to na celu odciążenie miast z nadmiernej ilości transportu osobowego. Poniżej jest opisany węzeł przesiadkowy Kromera we Wrocławiu:
Jest to jeden z ważniejszych węzłów przesiadkowych w północnej części Wrocławia. Spotyka się tu duża ilość linii autobusowych z Psiego Pola oraz z Karłowic i trzy linie tramwajowe, z czego dwie z nich mają tutaj pętlę. Oprócz tramwajów, kursują tu także autobusy.
Węzeł przesiadkowy został przebudowany w latach 2006-2008 przy wsparciu z funduszu unijnego. Zawiera on dwutorową pętlę tramwajową oraz autobusową z czterema stanowiskami, oraz pięć przystanków rozmieszczonych w obszarze węzła. Przy zbiegu pętli z ul. Kromera znajduje się budynek łączący funkcje kiosku, szaletu i punktu socjalnego dla pracowników MPK.
Podstawową wadą węzła przesiadkowego Kromera jest duża odległość przystanków zlokalizowanych blisko pętli od pozostałych. Szczególnie tyczy się to przystanku dla autobusów w stronę centrum miasta jest umieszczony daleko od pozostałych przystanków węzła, w szczególności tramwajowych oraz pętli. Aby dostać się na nią, trzeba pokonać ponad cztery przejścia dla pieszych z sygnalizacją świetlną, co znacznie wydłuża czas potencjalnej przesiadki. Podobny problem, jeśli chodzi o odległość, dotyczy również przystanku nr 1 na ul. Boya-Żeleńskiego. Przystanek, pomimo tego, iż jest jednym z najważniejszych w tym węźle, jest ubogo wyposażony – nie posiada biletomatu, ani tablicy DIP, zaś wiata umieszczona na nim nie należy do dużych.
Dużym problemem tego węzła jest także nagminnie korkująca się pętla tramwajowa. Niestety z niezrozumiałego powodu, kawałek przed wyjazdem na przystanek w stronę centrum miasta zewnętrzny tor na pętli splata się z drugim, przez co na północnym torze pętli może stać mniejsza liczba składów niż na wewnętrznym. Często dochodzi do sytuacji, że pętla jest tak “zapchana” tramwajami, że kolejne po prostu nie mają możliwości wjazdu na nią, przez co muszą czekać na jednotorze w ulicy Kromera na możliwość wjazdu na pętlę i bezpiecznego opuszczenia przez pasażerów tramwaju.
Najlepiej umieszczonym przystankiem na tym węźle jest ten prowadzący w stronę Psiego Pola na mapie. Łatwo do niego dotrzeć z pętli oraz przystanków na ul. Toruńskiej.
Ogólnie rzecz biorąc, niestety jest to jeden z najgorzej zaprojektowanych wrocławskich węzłów komunikacyjnych. Projektanci niestety nie pomyśleli nad negatywnymi konsekwencjami umieszczenia “wylotowych” przystanków z węzła daleko od jego centrum. Również dużym problemem jest mała pętla tramwajowa, która umożliwia postój maksymalnie trzech wagonów (zaś na Kromera brygady tramwajowe często odbywają dłuższe przerwy, z uwagi na zlokalizowany tu punkt socjalny). Podstawowy problem z odległością pomiędzy przystankami leży głównie w lokalizacji samej pętli. Ta mogłaby być umieszczona na przemian skrzyżowania, w miejscu istniejącej dzisiaj stacji paliw. Przystanek dla linii jadących od strony ul. Kasprowicza mogłyby zostać umieszczone w zatoce po prawej krawędzi ul. Boya-Żeleńskiego, tuż przed skrzyżowaniem z al. Kromera, z kolei przystanek dla linii jadących z centrum w stronę Psiego Pola po drugiej stronie ulicy, przy której dziś znajduje się przystanek dla linii A, N, 128 i strefowych. Takie rozmieszczenie przystanków znacznie skróciłoby dystans pomiędzy nimi i skróciłoby czas przesiadania się.
BIBLIOGRAFIA PRAKTYCZNA
Bul R. Węzły przesiadkowe jako główny element zintegrowanego systemu transportu publicznego w aglomeracji poznańskiej. Transport miejski i regionalny 9, 2017, 11-19.
Czekała K., Bryniarska Z. Ocena wskaźnikowa wybranych węzłów przesiadkowych publicznego transportu zbiorowego w Krakowie. Transport miejski i regionalny 6, 2017, 5-10.
https://wroclawskakomunikacja.pl/biezace-wiadomosci/58-ciekawostki/1813-o-wroclawskich-wezlach-przesiadkowych-cz-1https://www.miasta.pl/uploads/attachment/file/1136/Za__cznik_1_W_z_y_przesiadkowe.pdfhttps://mi.krakow.pl/pdf/parkingi/bronowice/wezel-przesiadkowy-parking-bronowice-prezentacja.pdfhttps://railway-displays.com/pl/2020/01/29/zintegrowane-centrum-przesiadkowe/https://www.ztm.waw.pl/wp-content/uploads/2019/10/Etap_III_Standardy-i-wytyczne-dla-w%C4%99z%C5%82%C3%B3w-przesiadkowych.pdf
BIBLIOGRAFIA
Krukowska H., Krukowska P., Olszewski P. Jak oceniać projektowane lub funkcjonujące węzły przesiadkowe? Biuletyn Komunikacji Miejskiej 143, 2017.
Załuski D. Zintegrowane węzły przesiadkowe przy małych dworcach kolejowych. Systemy transportowe 7-8, 2014, 62-68.