Just-in-Time (ang. dokładnie na czas) jest metodą zarządzaniu polegającą na redukcji poziomu zapasów w procesach produkcyjnych oraz magazynowych poprzez dostarczenie surowców, materiałów i wyrobów gotowych zgodnie z zapotrzebowaniem w danym momencie. Po raz pierwszy Just-in-Time zastosowano w fabryce Henry’ego Forda w Stanach Zjednoczonych, ale prawdziwą popularność ta metoda zarządzania zyskała w zakładach produkcyjnych Toyoty w Japonii.
Zastosowanie tej koncepcji w zarządzaniu produkcją skutkuje maksymalizacją zadowolenia klienta oraz minimalizacją strat w procesie produkcyjnym. Koncepcja Just-in-Time opiera się na czterech założeniach:
- Brak zapasów. W metodzie Just-in-Time dąży się do eliminacji nadmiernych zapasów zarówno u dostawcy, jak i nabywcy.
- Krótkie cykle realizacji zamówień. Metoda Just-in-Time zakłada skrócenie cyklów realizacji zamówień oraz ich stabilizację. Celem takich przedsięwzięć jest punktualne zaspokojenie zapotrzebowania na większą ilość zapasów. Zamawianie w małych ilościach oraz bardzo krótkie czasy dostaw umożliwiają przedsiębiorstwu radykalnie skrócić cykle realizacji zamówień (czasy dostaw).
- Małe, często uzupełniane ilości poszczególnych dóbr. Dla organizacji wdrażającej Just-in-Time zazwyczaj wiąże się to z przestawieniem na krótsze serii produkcji oraz częste przestawianie linii produkcyjnych z jednego produktu na drugi. Minimalizowanie kosztów powiązanych z częstym przestawianiem procesu produkcji ma kluczowe znaczenie dla udanej realizacji programu opartego na metodzie Just-in-Time.
- Wysoka jakość. Systemy Just-in-Time wymagają zapewnienia, zarówno wysokiej jakości dostarczanych produktów, jak i zaawansowanych działań logistycznych na wejściu do systemu przedsiębiorstwa. Potrzeba ta jest tak duża, ponieważ w systemach Just-in-Time montaż oraz produkcja są bardzo zsynchronizowane z terminowym i przewidywalnym odbiorem dostarczanych przedsiębiorstwu materiałów.
JUST-IN-TIME W BRANŻY ŻYWNOŚCIOWEJ
Koncepcja Just-in-Time obecnie jest wykorzystywana w przedsiębiorstwach na całym świecie. W firmach produkujących żywność jest ona również stosowana.
Zdajemy sobie sprawę, że przepełniony magazyn to dodatkowe koszty, a te staramy się zredukować na każdym etapie produkcji – mówi Tomasz Kania, Dyrektor ds. handlowych w firmie Sertop, która od kilku lat stosuje metodę JIT. – Jak to wygląda w praktyce? Nasz Dział Sprzedaży planuje wielkość sprzedaży na kolejny tydzień i na tej podstawie sporządzany jest plan produkcji poszczególnych asortymentów smakowych i opakowaniowych. Dzięki takiemu systemowi, stany magazynowe zarówno surowca, jak i wyrobu gotowego są utrzymywane na poziomie minimalnego zapasu, a my mamy na magazynie produkt dopiero wówczas, kiedy go potrzebujemy. Zyskuje na tym nie tylko nasz budżet, ale także nasze wyroby, które zawsze są najwyższej jakości.
Pamiętamy o serwisowaniu urządzeń, dbamy o regularny przepływ surowców i materiałów opakowaniowych, bez których produkcja nie wykona zleceń, zwracamy szczególną uwagę na niezawodność dostawców i obustronną, dobrą komunikację a także komunikację pomiędzy pracownikami naszej firmy. Czynnik ludzki ma w tym przypadku niezwykle istotne znaczenie i w diametralny sposób wpływa na powodzenie stosowania koncepcji JIT – podsumowuje Tomasz Kania.
JUST-IN-TIME W FABRYKACH VOLKSWAGEN
W zakładach produkcyjnych Vokswagen dostawy są realizowane w systemie Just-in-Time. Dla przykładu w fabryce Volkswagen Poznań procesy logistyczne są tak zorganizowane, aby dostarczać części dopiero w momencie, gdy są one niezbędne, jednocześnie gwarantując odpowiednią kolejność ich trafiania na linię produkcyjną. Rozplanowanie ma również wymiar przestrzenny – materiały i komponenty trafiają do zakładu z trzech kierunków, zaś w czwartym – na południe – wyjeżdżają gotowe pojazdy.
Tempo produkcji jest tak regulowane, aby była ona jak najbardziej płynna. Firma stworzyła bufor pomiędzy lakiernią a obszarem montażu końcowego, który obejmuje kilkupiętrowy magazyn wysokiego składowania. Zapewnia on nie tylko odpowiedni czas na dostawy poszczególnych elementów, ale przede wszystkim pozwala płynnie sterować prędkością produkcji samochodów. Z kolei na górnym poziomie hali jest miejsce transportowe tworzące bufor na wypadek, gdy w obszarze montażu występują opóźnienia.
BIBLIOGRAFIA PRAKTYCZNA
https://przemysl-40.pl/index.php/2018/07/24/just-in-time-jit-a-system-erp-czyli-metoda-dokladnie-na-czas-w-praktyce/
http://logistyka-world.blogspot.com/2013/06/przykady-zastosowan-jit.html
https://leanactionplan.pl/just-in-time/
https://www.kierunekspozywczy.pl/artykul,16167,koncepcja-just-in-time-w-firmie-sertop.html
https://automatykab2b.pl/wywiady/47584-jak-produkowany-jest-volkswagen-crafter-transport-wewnetrzny-oraz-procesy-montazowe-w-nowoczesnym-zakladzie-w-branzy-motoryzacyjnej
BIBLIOGRAFIA
Golarz M. (2016). Zastosowanie metody Just-in-Time w zarządzaniu organizacją. Journal of Modern Management Process 2(1), 34-43.
Pasternak K. Zarys zarządzania produkcją. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa: 2016.
Piasecka-Głuszak A. (2012). Główne wymagania wpływające na powodzenie systemu JUST IN TIME w przedsiębiorstwie. Zarządzanie i Edukacja. 80, 43-56.
Autor: Natalia Boichuk