Logistyka miejska obejmuje logiczne porządkowanie czasowo-przestrzenne przepływu, zwłaszcza przez obszar centralny miasta i aglomeracji, różnych rodzajów i natężeń strumieni ruchu samochodowego operującego na sieci ulicznej, jak również formułowanie założeń dla optymalizacji systemu miasta pod kątem planowania, sterowania i nadzorowania wszelkich, uwarunkowanych istotnie ruchowo przebiegających w tym systemie procesów w wymiarze ekonomicznym, ekologicznym, technicznym i socjalnym.
Logistyka miejska stanowi jeden z podstawowych elementów gospodarki miejskiej, łącznie z gospodarką komunalną, mieszkaniową, lokalową, gospodarką zasobami terenów miejskich i gospodarką obiektami użyteczności publicznej.
Przykładowe cele szczegółowe logistyki miejskiej
| Potrzeby | Przykładowe cele cząstkowe logistyki miejskiej |
| Żywnościowe | Zmniejszenie uciążliwości związanych z kongestią transportową Poprawa efektywności zaopatrzenia w surowce i wyroby gotowe |
| Zapewnienie miejsc pracy | Przesunięcie ciężaru gospodarki z produkcji na usługi i delokalizacja produkcji poza ośrodki miejskie Poprawa stanu środowiska Organizacja efektywnego likwidowania skutków gospodarowania Sprawne zaopatrzenie w media oraz zapewnienie łączności informacyjnej |
| Oświatowe | Korzystna lokalizacja szkół i ośrodków sportowych i rekreacyjnych Organizacja dowozu i odwozu do ośrodków oświatowych Zapewnienie sprawnej łączności informacyjnej |
| Mieszkaniowe | Korzystna lokalizacja dzielnic mieszkaniowych Zmniejszenie uciążliwości związanych z kongestią transportową Sprawne zaopatrzenie w media Korzystna lokalizacja centrów handlowych i zapewnienie sprawnego i efektywnego zaopatrzenia |
| Komunikacyjne i transportowe | Zmniejszenie uciążliwości związanych z kongestią transportową Zapewnienie sprawnego i wydolnego funkcjonowania systemu komunikacji miejskiej Zwiększanie zdolności infrastruktury drogowej do równomiernego wchłaniania potoków pojazdów Reorganizacja przepływów potoków ładunków i pasażerów Odciążanie infrastruktury komunikacyjnej miasta poprzez wyprowadzanie tranzytu na obwodnice |
| Opieki zdrowotnej i zdrowia | Ułatwienie dostępu do opieki zdrowotnej na poziomie oferowanym w mieście dla osób spoza miasta Właściwa lokalizacja wysypisk i zakładów utylizacji odpadów Organizacja zbiórki odpadów Ograniczanie hałasu i emisji zanieczyszczeń |
| Rekreacyjne i sportowe | Korzystna lokalizacja ośrodków sportowych Organizacja miejsc parkingowych oraz dojazdu do ośrodków Zapewnienie sprawnego i niezawodnego zaopatrzenia w media |
| Bezpieczeństwa i komfortu przebywania w mieście | Zapewnienie sprawnego funkcjonowania miasta w sytuacjach nadzwyczajnych (zarządzanie kryzysowe miastem) |
ZNACZENIE LOGISTYKI DLA MIASTA
Podejmowanie logistycznych decyzji strategicznych w mieście ma wpływ na każdy obszar funkcjonowania miasta. Zamknięcie centrum miasta dla samochodów ciężarowych może spowodować kongestie i kolizje na jego obrzeżach. Dlatego tego typu decyzje są niepopularne wśród władz miast, ale z drugiej strony są niezbędne w celu polepszenia jakości życia mieszkańców. Zatem władze miasta powinny podjąć kolejną decyzję strategiczną skierowaną na dostosowanie infrastruktury transportowej w danym regionie do wzmożonego ruchu lub na budowę miejskiego centrum dystrybucji.
JAK OKREŚLIĆ STRATEGIĘ LOGISTYCZNĄ MIASTA?
W celu identyfikacji poziomu dojrzałości miast w realizacji strategii logistycznej należy przeprowadzić badania odpowiadając na szereg pytań związanych z poszczególnymi obszarami funkcjonowania miasta. W wyborze strategii logistycznej miasta pomocną będzie identyfikacja głównych problemów w obszarze logistyki miejskiej oraz odniesienie ich do trendów zachodzących w otoczeniu. Wybór strategii powinien być dokonany na podstawie wizji, misji oraz przyjętych celów w strategii rozwoju miasta, które powinny stanowić podstawę do określenia wizji, misji oraz celu nadrzędnego dla logistyki miejskiej.
PRZYKŁAD ROZWIĄZANIA PROBLEMU LOGISTYCZNEGO W MIEŚCIE – Koordynacja systemów dostaw w warunkach Holandii
Holenderskie miasta są mocno obciążone ruchem transportu osobowego, publicznego, pojazdów dostawczych, przez które pojawiają się kongestie. Skutkiem tego zjawiska jest rosnące niezadowolenie mieszkańców miast.
Decydenci odważyli się na następujące rozwiązanie problemu nasilających się kongestii – około 30% masy towarowej podlegającej przewozom w mieście zostało wyłączone z obsługi przez centra dystrybucyjne. Wśród wyłączonych ładunków znalazły się świeże produkty, odpady oraz ładunki wymagające specjalistycznego oprzyrządowania. Ponadto wyłączono z obsługi przesyłki większe niż 1 m3, stanowiące 10% wolumenu. Pozostałe 60% ładunków jest obsługiwane przez miejskie centra dystrybucji. Dzięki temu systemowi regulacji miejskiej koszt jednostkowy dostarczenia ładunków do odbiorców został zredukowany o 25%.
BIBLIOGRAFIA
Kauf, S., Tłuczak, A. Logistyka miasta i regionu. Metody ilościowe w decyzjach przestrzennych. Difin. Warszawa: 2014.
Tundys, B. Logistyka miejska. Koncepcje, systemy, rozwiązania. Difin. Warszawa: 2008.
Szołtysek, J. Podstawy logistyki miejskiej. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. Katowice: 2007.
Kiba-Janiak, M. Logistyka w strategiach rozwoju miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Wrocław: 2018.
Kiba-Janiak, M. (2012). Wybrane rozwiązania w logistyce miejskiej na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców. Studia miejskie, tom 6, 41-50.
Autor: Natalia Boichuk